013- HAYAT OKULU’NDA DEVAMLI OKUMAK                                    8 Eylül 2021

 

v  SEV – SEVDİR – SEVİNDİR;  sözünü ilke edinelim. Bu güzel söze paralel,   Çerkes toplumu olarak,  kültürümüzün inceliklerini bilelim ve çocuklarımıza uygun  metodlar ile sevdirerek öğretelim.

v  İnsan;  okuduğu okulun – öğrendiği bilginin – yaptığı eylemlerin, gerekçesini  bildiğinde, faydasını da öğrenmiş olur ve bilinçle idrak ederek – severek  yol almayı benimser.

v  Okullarımızı evimizde de inşa edelim. OKUL EVDE BAŞLAR sözünü ilke edinelim.

v  Felsefemiz ve ilkelerimiz olsun. Stratejik düşünen bir topluluk olalım.

v  Siyaseti iyi öğrenelim ve çocuklarımıza da öğretelim.  Ülke siyasetinde giderek artan ölçüde – bilinçli söz hakkına sahip toplum olalım. Değerlerimizi iyi kavrayan, adalet ile yöneten liderler yetiştirelim.

v  Sözlerimiz ve eylemlerimiz daima negatiflikten uzak olsun.  Olumlu düşünelim, olaylara  yapıcı şekilde  yaklaşalım.   

v  Düşünmek için zaman ayıralım.  Düşünmeden danışmadan karar vermeyelim.

v   Bir düşünceyi ilk duyduğumuzda,  konuyu tam anlamadan  WELEHİ AR MIĞHUN –  KOVE  deme alışkanlığına sıklıkla sahibiz. Bu türde nedensiz- anlamsız itirazlarda,  itirazın gerekçesini ve doğru yaklaşımı veya fikrini söylemesini isteyelim.

v  Katılıktan kabalıktan uzak olma amacına dönük olarak, bilinçli farkındalıkla esnekliği tercih etmeliyiz.

v  Türkiye bazında toplumun,  “Çerkes’lere genel bakışı şöyledir. Çerkesler dik kafalıdır. – Çerkesler inatçı olur.  Çerkeslerden birinci adam olmaz. ikinci adamlıkta iyidirler.”  Algı ve bakış açısı yerine, toplumumuzun yararına pozitif algılar oluşturabilelim.  Bu konuda beyin fırtınaları yapabiliriz.

v  Rahmetli Aydın Turan’ın eserleri sayesinde fikirlerinden  – Tarık Topçu –– Fahri Huvaj – Erdal Özden  – Mükremin Öner (İlk aklıma gelen birkaçı) - Erciyes ve Düzce Üniversitelerinde Çerkes dili ve Edebiyatı  Bölümü’nde görev yapan hocalarımızı (Anavatandan) ayrıca Türkiye’de, emekli olan ve görevde olan akademisyenlerimizden, vb. birçok  yazar  - düşünür – değerli nsanımızı  derneklerimize davet ederek, fikir ve tavsiyelerini dinleyelim ve hak ettikleri değeri  gösterelim.

v  21. Yüzyıl , değişimlerin hızla yaşanacağı bir yeni dönem olacak, bunu görmek için fütürist olmaya gerek yok. Toplumumuzu, yaşadığımız çağa uygun şekilde konumlandırabilmeliyiz.

v  Beden -zihin sağlığı için, SU HAYATTIR,  TUZ AKILDIR.  Sözünü idrak etmeliyiz. Üzerinde düşünmeliyiz.

v  Sağlıklı ve dengeli beslenmenin önemini erken yaşlarda çocuklarımıza kavratalım.  Spor ve yürüyüş, sağlığa verdiği destek önemlidir.
İnsanları  sevelim ve birbirimize sevdirelim. “İyi insan” olmayı benimseyelim ve benimsetelim.  Dedikodu ve iftiracılıktan tamamen uzak durmalıyız.  

v  Eğitimi, tamamen dışarıya bırakmamalıyız ve evimizi  - derneklerimizi eğitim ortamına çevirmenin yollarını araştırmalıyız. Sıklıkla değişen hayata karşın, YAŞAM BOYU EĞİTİM…

v  Hurafelerden uzak bir şekilde dinimizin mesajlarını aklımız ile anlayalım. Zaten, tüm dinler iyi insan olmayı öneriyor.

v  Siyasete soyunan insanlarımız;  akıllı – adaletli – hakkaniyetli  olmalılar, hangi partiden olursa olsun. Böylesi  insanların promosyonunu yapmalıyız.  Aksi türde olan siyasetçilere,  prim ve oy vermemeliyiz. Bize şirin gözüken ve sırtımız sıvazlayarak oy isteyenlerden uzak durmalıyız.

v  Siyasetçilerimizin iyi anlaşılması – önemsenmesi için; iyi eğitimli – bilgili – doğruyu, doğru şekilde konuşan – toplum karşısında iyi ve özgüvenle konuşabilen – diksiyonu  düzgün, sesini konuya ve şartlara göre ayarlayabilen – iletişim tekniklerini  iyi bilen, beden dilini iyi okuyabilen- adaleti tesis eden insanlardan olması için ilgili okullarda okumalı ve gayretli  olmaları önemlidir. Siz olsanız, böylesi nitelikli siyasetçiye oyunuzu verirsiniz değil mi?

v  Özgüveni yüksek – değerli insanlar yetiştirmenin yolların araştıralım. Zeki çocuklarımızın farkında olalım ve kollayalım.

v  DKD (Düşün Konuş Dinle)  vb. Toplum Önünde Konuşma kursları sayesinde kendimizi geliştirebiliriz.

v  İsveç Halk Eğitimi Modeli ile İsveç halkı nasıl gelişti? Araştırmalıyız.

v  Finlandiya halkı,  BEYAZ ZAMBAKLAR ÜLKESİ kitabının yazarı Grigory Petrov sayesinde neleri başardılar? Öğrenmek istemez miyiz?

v  Japonya – Almanya – Güney Kore,  iktisadi kalkınmayı nasıl başardılar? Eğitimlerimizde “konu  başlığımız” neden olmasın?

v  Düşünmeyi çocuklarımıza öğretmek için Felsefe kulüpleri  kuralım. Soru sormasını bilmeyen, doğru  konuşmayı  yeterince bilemez. Doğru soruyu doğru kişiye doğru zamanda, akıllı insanlar sorar. Cevabını bilmeyene de gereksiz sorular sorulmamalı.   

v  Sorunları  tespit ve çözümleri  için, Beyin Fırtınası estiren gençler yetiştirelim.

v  Toplumun hayrına, fikir ve proje geliştiren insanlarımıza destek verelim. Köstek olmaktan kesinlikle kaçınalım – işi yokuşa sürmek -  ve benzeri duruş ve tavırlar sergilemek, insan olana yakışmaz.

v  Derneklerimizde, planlı ve periyodik Kitap Okuma Günleri’miz olsun.  Okuduğumuzu anlamanın – anlatmanın – raporlamanın ve paylaşmanın insanları geliştireceğinin, farkında olmalıyız. Böylece kendimize ve demokrasinin yeşermesine ciddi katkılarımız olabilir.

v  Tüm yazıp çizdiklerimiz,  Adığe  duruşuna  uygun olması için, nezaketi  elden bırakmayalım.

v  Her şey, makul eğitim sayesinde daha iyi olabilir. Ancak, akıllı olmalıyız ve aklımızı kullanmasını iyi bilmeliyiz.  

v  Aşağılayarak eleştiride bulunmak bir cehalet belirtisidir. Eleştirmek, doğruyu bulmak için olmalı ve eleştiri yaparken sandviç metodunu uygulamalıyız.  Hiçbir zaman kişiyi hedef almak doğru olmaz. İncitmeyeceğiz ki, bizde incinmeyelim.

v  Yukarıda zikredilen maddeler,  HATIRLATICI KONU BAŞLIKLARI olup, üzerinde çalışmalar yapabiliriz.

v  Kararlarımızı ortak akıl ile alalım ve ortaya konan irademizi hayata yansıtalım.

v  Toplumumuzun hayrına, gelişelim – geliştirelim.

v  Kültürümüzün geliştirilmesine dönük Gelişim / Paylaşım amaçlı İnternet Platformu üzerinde düşünelim. Derneklerimize her zaman destek verelim. Aiadatları zamanında ödeyelim. İmkanlarımız  ölçüsünde bağışlarda bulunalım. Öğrencilerimize burs ve benzeri desteklerde bulunalım.

v  Anadilimizi evimizde - derneklerimizde öğrenmenin ve  çocuklarımıza  öğretmenin yollarını  hazırlayalım. Evlerimizde konuşarak videolar izleyerek geliştirelim.

v  Xabzelerimiz oluştuğu zamanın – zeminin ruhuna uygundu. Özünü ruhunu bozmadan, gelişen teknolojik olanakların hayatı ciddi şekilde değiştirdiğini de kaale alarak, üzerinde çalışmalar yapabiliriz.  Bu konuda bir tartışma açarak, İki grup olarak karşılıklı müzakere edebiliriz. (Tez ve anti tez olarak; “Orijinal haline dokunmayalım” – anti tezi, “Çağımıza uygun hale getirelim”, vb. fikirler olabilir.)

v  Adıgağe, aynı zamanda Tsuhuğa / insanlık anlamında da kullanılmakta olup, içerik ve kapsamını netleştirebiliriz. Thamade olmanın incelik ve  sorumluluğu – Wunafe – Xabze yapmanın kuralları üzerinde aydınlatıcı çalışmalar yapabiliriz.  

v  Akrabalık ilişkilerinde kişilerin görev ve sorumluklar üzerinde bilgilendirici çalışmalar yapabiliriz. Düğün ve cenaze törenlerinde kuralların uygulanışı hakkında sıkıntılar yaşandığını fark etmekteyiz.  Roller, xabzeye  göre nedir, nasıl uygulanır. Sağlıklı çalışmalar yaparak bröşür / kitapçıklar yayınlanabilir.

v  Yaptığımız her şeyi  bilerek yapalım. Yaptığı işin,  doğruluğundan emin olan, huzurlu olur.

v  Uygun olan sözü, yeri zamanı ve zemini uygunsa söyleyelim, değilse, uygun zamanı ve zemini  geldiğinde söyleyelim. Aksi halde söz genellikle boşa gider.

v  Ne söylediğin kadar, ne duyacağını da hesaba katarak konuşmalıyız.

v  Sözümüzü düşünüp tartıp söyleyelim. Sözümüzün, nasıl algılanabileceğini de hesaba katalım. Sözümüzün algısı negatif olacaksa, bunun zararı hanemize yazılabilir.

v  Sabırlı olmayı – öfke kontrolünün önemini kavrayalım, çocuklarımıza da öğretelim.

v  Susmayı – dinlemeyi – anlamayı, anlamadığımızda soru sormayı çocuklarımıza da öğretelim.

v  Gerektiğinde susmasını bilmek kadar, iyi dinleyici olmak bir erdemdir.

v  “Erdemli insan”  özelliklerini araştırabiliriz.

v  Çocuklar 6 -7 yaşına kadar temeli atılarak şekillendiğine göre,  çocuk yetiştirme konusunda ebeveynlerin eğitimi çok önem arz eder. Okul ve terbiye ailede başlayıp devam etmelidir.

v  Bir öğretmenin, şu sözünü burada zikretmekte fayda görüyorum. “Çerkesliği, kızlarımız ya bitirecek, ya da iyi işlersek yine onlar bizi yükseltecek.”  Bu söz beni çok etkilemişti. Kısacası çocuklarımıza sahip çıkalım. Tv lerde aile sorunlarını işleyen Müge Anlı vb. programlarda, toplum üyelerimizin  malzeme olmaması iyiye alamettir, diyelim. Farkındalıkla ve ciddiyetle çocuklarımıza gereken ilgi ve sevgiyi göstermemiz halinde, evinde mutlu ve huzurlu ise, çocuklarımızdan endişe etmemeliyiz, şeklinde düşünüyorum.

v  Asalete düşkün bir toplumuz, Kendimizi masaya yatırıp sorgulasak, kendimize kaç puan verebiliriz?  Asaletmetre icat edilmeğine göre, puanımızı kendimiz verelim.   Asalet, doğru ve güzel davranıştır. Bence.

v  Duruş ve tavırlarımızda, nezaket ve zarafeti eksik etmediğimizde, görgü kurallarına uyduğumuzda, asil duruş sergilemiş olur muyuz?  Üzerinde düşünebiliriz.

v  İletişim her şeydir. İletişimde, kırıcı olmamaya – esnekliğe – çözümcü yaklaşımlar sergilemek, lehimize gelişmeler sağlayabilir.

v  Anavatanda yaşayan soydaşlarımızla iletişimi artıralım – geliştirelim. Düşüncelerimizi paylaşalım. Birlikte strateji oluşturabiliriz. Anavatanımız Kuzey Kafkaysa’ya ziyaretler de bulunalım.  Orada yaşayan soydaşlarımızı da Türkiye’ye davet edelim. Birbirimizi sevelim ve kaynaşmanın yollarını arayalım.

v  Diyaspora ve anavatanda yaşayan insanlarımız arasında evlilikler – akrabalıklar tesis edelim.

v  Her Adığe, toplumu hayrına söz söylesin. Hayrına olmayan söz söyleyenden, gerekçesini isteyelim. Sözün topluma olan faydasını izah etmesini isteyelim.

v  Toplum hayrına olabilecek, sözlerimizi ve eylemlerinizi ortaya koyabilelim.

v  Sosyal Medya denen dijital ortamlar, fiziki sosyal yaşam ortamı gibidir. Yüz yüze değiliz diye,  kabalaşmak,  kimsenin hayrına olmaz. Sosyal medyayı adabınca kullanabilmenin yollarını bulalım. Eğitimini alalım – verelim.

v  Yakın gelecekte, yapay zeka destekli dijital dünya ve  robotlaşma, var olan işsizliği giderek artıracak,  yani, dünya yeniden kuruluyor, olacak. Bu tür gelişmelerin farkında olarak, iş alanlarımızı – okullarımızı – mesleklerimizi  bilinç ile tercih edelim.  Birçok mesleğin de tarihe karışabileceğini  adını duymadığımız bir çok yeni meslek ve iş kolları ortaya çıkacak.

v  Network Marketing  Ticaret Modeli, artarak geleceğin iş yapma modeli  olma yolunda… Bu sektörü yabana atmadan şimdiden anlamaya çalışabiliriz. Geleceğimizi şimdiden, öngörebilelim. Aklın ve bilimin yolunu tercih edelim.

v  Çerkes toplumunu yakından tanımak ve beklentilerini  anlayabilmek  için; ANKET ÇALIŞMASI yapılabilir. Bu işi,  sosyolog – psikolog vb. anket uzmanlarımızdan destek alabiliriz.

v  İnsan ve hayvan haklarına önem veren bilinçli toplum olmayı geliştirebiliriz.

v  Kişi ve toplumu geliştiren her tür yenilikleri takip edelim ve faydasını araştıralım.

v  Sağlığımıza azami dikkat edelim. Sağlığımızı tamamen sağlık sektöründen beklemek yerine,  doktorumuz kendimiz olalım. Dengeli ve yeterli besinler alma konusunda bilinç eğitimleri verelim. Doğal beslenme – doğal tedavi yöntemlerinin de farkında olalım. Kısacası kendimize dikkat edelim.

v  Zamanımızı,  nitelikli ve faydalı olması için, planlayarak değerlendirelim. Örneğin, GRUP KİTAP  OKUMA vb. gibi.

v  Cehaletle savaşmak / cehd etmek, dinimizin temel  isteklerindendir. Bunun için, aklımızı kullanmayı – tefekkür etmeyi – düşünmeyi  dinimizin  kitabı Kur’an-ı Kerim  bize sıklıkla hatırlatır.

v  Tek motivasyon  etkinliğimiz  folklör oyunlarımız gibi görünüyor.  Yani, AUG CEUG…  video görüntülerini, sosyal medyada bu kadar çok paylaşmak, toplum genelinde nasıl bir algı oluşturuyor? Bu konuyu uzmanlarımıza yorumlatabiliriz. 

v  Irkçılık – nefret – aşağılama vb. negatifliklerden mümkün olduğunca kendimizi koruyalım.

v  Yukarıda zikredilen ve devam eden konulara,  sizin de ekleyebileceğiniz benzer fikirler olabilir.  Toplumumuza katkı vermeniz de beklenir.  Her imin/şıkkın karşılığını, konu başlığı kabul ederek, aramızda tartışabiliriz. Faydasız olanları aradan çıkartabiliriz. Doğrular, konuşarak -  tartışılarak bulunabilir.   Konuşarak çözüm aramak yerine,  dedikoduya yöneliryorsak, bu durum,  seviyemiz  ile ilgilidir.

Düşüncelerimi,  burada yazarak paylaşmakla, kimseye bir şey öğretmek veya eğitmek konumunda olan biri değilim. Burada ifade bulan tüm görüşler, zaten biliniyor, ancak tekrardan maksadım, HATIRLATMAKTIR.   İlkokul bitirmiş bir birey olarak, hayat okulunda devamlı okumayı seviyorum. Beğenileriniz kadar, sağduyulu eleştirilerinizden de mutlu olurum. Öğrenmeye her zaman açığım.Bu fikirler-düşünceler öneri mahiyetinde olup tavsiye değildir. Tavsiye ediyorum, dersem, haddimi aşmış olurum. Bireylerin ve  STK’larımızın da  değerlendirmesine açıktır. Derneklerimiz, bu fikirlerden fayda umduklarında, derneklerimiz salonlarını,   uygun hale dönüştürülebilir. Teknolojinin sunduğu olanaklar sayesinde, hizmet vermek – değer katmak işi kolaylaştırıyor. Emek bir değerdir, gayret gerek.  Anlaşılmayan kısımlar varsa, telefon numaramı aşağıda belirttim. Sürçü lisanım olduysa, affola.  Sevgi ve saygı ile paylaşıyorum.

hertelden-dahice-fikirler.blogspot.com   - adige-xase-dernekleri.blogspot.com’a     göz atabilirsiniz.         Sebahattin Tokmak - Kayseri . +90 530 128 7290